Ceny transferowe to ceny ustalane w transakcjach między podmiotami powiązanymi. Ceny stosowane w tego typu transakcjach powinny być ustalone z uwzględnieniem tzw. zasady ceny rynkowej (arm’s length principle).

Ustawa o CIT nakłada obowiązek dokumentacyjny na podmioty w przypadku przekroczenia ustawowych progów wartości transakcji dedykowanych dla transakcji usługowych, finansowych, towarowych oraz innych. Obowiązek dokumentacyjny służy eliminacji sytuacji, w której podatnicy w ramach jednej grupy kapitałowej przesuwają dochód pomiędzy krajami tak, aby dochód opodatkowany był w kraju o najbardziej korzystnej jurysdykcji podatkowej lub przenoszeniu wyniku finansowego między podmiotami krajowymi.

Progi od których zależy powstanie obowiązku dokumentacyjnego wynoszą odpowiednio:

• 10 000 000 PLN – w przypadku transakcji towarowych,
• 10 000 000 PLN – w przypadku transakcji finansowych,
• 2 000 000 PLN – w przypadku transakcji usługowej,
• 2 000 000 PLN – w przypadku transakcji innej niż wymienione powyżej.

Do wyliczenia wartości transakcji w danym roku brane są pod uwagę transakcje kontrolowane o charakterze jednorodnym.

Tak – ustawa przewiduje zwolnienia z obowiązku dokumentacyjnego dla transakcji krajowych. W celu skorzystania ze zwolnienia muszą jednak zostać spełnione ustawowe przesłanki, do których należy miedzy innymi zawieranie transakcji kontrolowanych między podmiotami powiązanymi mającymi w roku podatkowym siedzibę w Polsce i które dodatkowo nie poniosły straty podatkowej.

Tak. Nawet jeżeli podmiot korzysta ze zwolnienia z obowiązku dokumentacyjnego w dalszym ciągu jest zobligowany do złożenia formularza TPR-C w terminie do końca 11 miesiąca roku następującego po roku, którego dotyczy zwolnienie.

Obecnie obowiązek złożenia formularzy TPR-C dla spółek, których rok podatkowy równa się z rokiem kalendarzowym, mija w ostatnim dniu listopada 2023 roku. Od obecnego roku nie ma konieczności składania odrębnego oświadczenia o sporządzaniu lokalnej dokumentacji cen transferowych – obecnie oświadczenie jest integralną częścią formularza TPR-C.

Podatnik, którego rok podatkowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym jest zobowiązany do sporządzenia dokumentacji cen transferowych w terminie do 10 miesiąca roku następującego po roku, w którym wystąpiło zdarzenie powodujące powstanie obowiązku. Należy jednak pamiętać, że terminy na przygotowanie dokumentacji cen transferowych mogą ulec zmianie w kolejnych latach podatkowych.

Transakcje wewnątrzgrupowe to zjawisko powszechne wśród zarówno przedsiębiorców rozwijających się, jak również złożonych grup kapitałowych posiadających długą historię prowadzenia działalności gospodarczej. Z uwagi na wciąż utrzymującą się tendencję wzrostową cen towarów i usług, jak również wolumenu realizowanych na rynku transakcji, wynikającego ze wzrostu konkurencji oraz atrakcyjności rodzimych przedsiębiorstw, zagadnienie cen transferowych dotyczy coraz większej liczby podmiotów.

Koncepcja realizacja obowiązków w zakresie cen transferowych wynikająca z ustawy o CIT sprowadza się do właściwej interpretacji przepisów w kontekście realizowanych w roku podatkowym z kontrahentami, głównie lecz nie tylko powiązanymi, transakcji.

W rozdziale 1a ustawy o CIT i towarzyszącym tym regulacjom rozporządzeniach zawarte zostały wymogi wobec podatników, które ze względu na ogólny, i tym samym nieprecyzyjny charakter, dotyczyć mają zróżnicowanych, a także często złożonych transakcji różnego rodzaju, które w związku z prowadzonym biznesem realizują w trakcie roku podmioty gospodarcze.

Przepisy wymagają, aby po spełnieniu kryteriów ustawowych, dokonać odpowiadającemu strukturze wymaganej w przepisach opisu transakcji, w tym stron biorących w niej udział, charakteru powiązań, przebiegu i wartości transakcji oraz sposobu ustalenia ceny. Ponadto, by potwierdzić prawidłowość, w świetle zasad rynkowych, przyjętych warunków transakcyjnych, na podatnikach ciąży obowiązek przeprowadzenia i udokumentowania właściwych analiz benchmarkingowych. Cała zaś złożona transakcja i wszystkie istotne z punktu widzenia cen transferowych aspekty, muszą być końcowo podsumowane w ustrukturyzowanej informacji, w formie właściwego formularza, którego prawidłowe wypełnienie jest szczególnie istotne z punktu widzenia celów jakim dla organów podatkowych służy, tj. analizy ryzyka zaniżenia dochodu do opodatkowania w zakresie cen transferowych oraz do innych analiz ekonomicznych lub statystycznych.

Regularne w ostatnich latach, zmiany w zakresie wzorów dokumentów udostępnianych przez Ministra Finansów, jak również dynamika zmian interpretacyjnych ujawniana w wydawanych Objaśnieniach podatkowych sprawia, że każdego roku, od nowa należy weryfikować podejście do analizy realizowanych transakcji w kontekście obowiązków z zakresu cen transferowych, także tych, które ze swej natury lub koncepcji biznesowej, realizowane są w sposób ciągły.

Chociaż terminy realizacji obowiązków dokumentacyjnych w zakresie cen transferowych wydają się być odpowiednio długie, a progi kwotowe transakcji, inicjujące powstanie obowiązków niekiedy względnie wysokie, odpowiednie podejście wewnątrz przedsiębiorstwa należy wprowadzić już na etapie rozwijania prowadzonego biznesu.

Istotne jest, że realizacja obowiązków w zakresie cen transferowych cieszy się coraz większą uwagą organów podatkowych. Obserwuje się znaczący wzrost kontroli w tym zakresie. Ponadto, organy podatkowe wyposażone są w możliwość recharakteryzacji lub pominięcia transakcji, jeżeli odbiega ona od cen rynkowych. W przypadku złożonych transakcji, ze względu na ich przedmiot lub sposób realizacji, pomiędzy podatnikiem a organem może dojść zatem do wielu nieporozumień.

Dlatego też warto upowszechniać wiedzę w zakresie swojej organizacji obejmującą problematykę cen transferowych, zarówno w drodze doraźnej współpracy z doradcami zewnętrznymi, zajmującymi się zagadnieniem w codziennej pracy, jak i w drodze wsparcia w opracowaniu wewnętrznych procedur.

Ustrukturyzowanie weryfikacji, dla celów identyfikacji obowiązku dokumentacyjnego, zarówno:

• samych transakcji - w kontekście określenia transakcji o charakterze jednorodnym oraz ich wartości, jak również
• statusu kontrahenta - w kontekście ustalenia miejsca zamieszkania, siedziby oraz zarządu i wykluczenia ich umiejscowienia w raju podatkowym,

— odbyć bowiem może się poprzez sporządzenie wewnętrznej procedury.

Tego rodzaju dokument, pozwoli na określenie etapów, przebiegu oraz usystematyzowanie wniosków z przeprowadzonej weryfikacji transakcji, dzięki czemu jej dokonanie będzie możliwe nie tylko w sposób kumulatywny, w okresie bliskim terminowi sporządzenia dokumentacji cen transferowych, lecz na bieżąco w trakcie roku, równolegle do realizowanych transakcji.